Üniversite sınavı geride kaldı. Şimdi yeni bir aşamadasın: tercih süreci. Bu, aslında bir karar verme, kendi yolunu seçme ve geleceğini tasarlama süreci.
İçerik Kılavuzu
Bir psikolog olarak sana şunu söylemek isterim:
Bu dönemde hissettiğin belirsizlik, endişe, kafa karışıklığı ya da baskı çok normal. Çünkü sen, hayatının önemli dönemeçlerinden birindesin. Ve bu süreçte ihtiyacın olan şey sadece bilgi değil; aynı zamanda duygusal farkındalık ve içsel yön bulma becerisi.
-
“Ne İstediğimi Bilmiyorum” Diyorsan…
Öncelikle rahatla. Çünkü bu cümle çok yaygın.
Psikolojide “karar verme” süreçlerinde en önemli adım, kişinin değerlerini ve yönelimlerini keşfetmesidir. Şu sorularla başlayabilirsin:
- Neleri yaparken zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorum?
- İnsanlarla mı, verilerle mi, yaratıcı fikirlerle mi çalışmayı severim?
- Gelecekte nasıl bir yaşam tarzı beni mutlu eder?
Bu sorulara dürüstçe cevap verdiğinde, kafandaki sis dağılmaya başlar. Her cevap, seni bir adım daha sana yaklaştırır.
-
“Ya Yanlış Tercih Yaparsam?” Kaygısı
Bu sorunun altında genellikle şu düşünce yatar:
“Bu karar hayatımı belirleyecek ve geri dönüşü yok.”
Oysa gerçek şu ki; psikolojik olarak, insan değişmeye, gelişmeye ve yön değiştirmeye açık bir varlıktır.
Yanlış tercih bile bazen doğru yöne çıkan bir merdivenin ilk basamağı olabilir. Tercih ettiğin bölüm seni bir yöne sürükler ama kim olduğunu ve ne istediğini sen şekillendirirsin. Unutma: Üniversite sadece bir başlangıç.
Öneri: Kaygıyı azaltmanın en etkili yolu bilgi toplamaktır. Bölüm mezunlarının deneyimlerini oku, üniversitelerin resmi sayfalarına göz at, üniversitelerin tercih tanıtım günlerine katıl.
-
Aile Baskısı mı? Kendi Sesin mi?
Ailenin, sana destek olmak istemesi çok doğal. Ama bazen bu destek, baskıya dönüşebilir.
Psikolojik bir bakışla şunu bilmelisin:
“Ben kimim?” sorusunun yanıtını ararken, kendi iç sesini duyabilmek çok kıymetlidir. Bu senin hayatın. Başkalarının senin adına çizdiği yolda değil, senin seçtiğin yolda yürümek en sağlıklı olanıdır.
Aileyle bu süreci sağlıklı yönetebilmek için:
- Kararlarını neden böyle verdiğini açıklayarak paylaş.
- Empati yap ama kendi sınırlarını da koru.
- Gerekirse bir eğitim danışmanı ya da psikolojik danışmandan destek al.
-
Karar Verme Yorgunluğu Gerçektir
Tercih sürecinde çok fazla seçenek, çok fazla fikir ve bilgi olur. Bu da karar verme yorgunluğu yaratır. Psikolojik olarak bu, kişinin odaklanmasını, karar almasını ve duygusal dengesini zorlayabilir.
Ne yapabilirsin?
- Günün belirli saatlerini sadece araştırmaya ayır.
- Bilgiye değil, sana “iyi hissettiren” kaynaklara yönel.
- Düşünmeye ara verip doğada vakit geçir, spor yap, çizim yap, zihnini dinlendir.
-
“Bölüm Seçimi = Kimliğimi Seçmek” Sanma
Psikolojik olarak birçok genç, bölümünü “kişiliği” gibi görür. Oysa üniversite eğitimi, senin bir parçan olacak ama tamamını belirlemeyecek.
Sen sadece bir “psikolog” ya da “mühendis” değilsin. Sen bir bireysin; ilgi alanların, duyguların, sosyal çevren, değerlerin ve hayallerinle birlikte.
Yani bölümünü seçerken şunu hatırla:
“Bu seçim beni tanımlar mı?” değil,
“Bu seçim beni geliştirecek mi?” diye sor.
Son Not: Bilinçli Seçim, Bastırılmış Kaygıdan Daha Güçlüdür
Unutma: Her zaman ikinci bir yol vardır. Üniversite yaşamı, dönüşüm ve büyüme sürecidir. Bugün seçtiğin şeyin, 10 yıl sonra seni nereye götüreceğini şimdiden bilmen mümkün değil. Ama kendini tanımak, farkındalıkla ilerlemek ve bilinçli tercih yapmak, seni her durumda güçlü kılar.
Tercih yaparken yalnız değilsin. Kendine alan tanı, fikir al ama kararı sen ver.
Çünkü bu senin yolculuğun. Senin yönün. Senin hikâyen.
